Παραδοσιακά «λαζαράκια» για το Σάββατο του Λαζάρου
Το Σάββατο πριν από την Κυριακή των Βαΐων, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά την Ανάσταση του Λαζάρου, του φίλου του Χριστού, που αναστήθηκε τέσσερις ημέρες μετά τον θάνατό του. Πρόκειται για μία από τις πιο σημαντικές προεικονίσεις της Ανάστασης του Ιησού και σηματοδοτεί την έναρξη της Μεγάλης Εβδομάδας.
Μέσα στα ελληνικά ήθη και έθιμα, το Σάββατο του Λαζάρου συνοδεύεται από ένα ξεχωριστό, γλυκό και συμβολικό έθιμο: την παρασκευή των “λαζαρακιών”.
Τι είναι τα λαζαράκια;
Τα λαζαράκια είναι μικρά νηστίσιμα ψωμάκια ή κουλουράκια, πλάθονται σε σχήμα ανθρώπου και θυμίζουν το τυλιγμένο με σάβανα σώμα του Λαζάρου στον τάφο. Συχνά στολίζονται με σταυρό από ζύμη στο στήθος, ενώ τα μάτια τους φτιάχνονται με γαρίφαλα ή σταφίδες.
Είναι αρωματισμένα με κανέλα, γαρίφαλο και άλλα μυρωδικά – και παρά τη νηστίσιμη σύστασή τους, είναι νόστιμα, γεμάτα παράδοση και συμβολισμό.
Τι συμβολίζουν τα λαζαράκια;
Η δημιουργία τους συνδέεται άμεσα με την Ανάσταση του Λαζάρου και λειτουργεί ως ένα “βρώσιμο” μνημόσυνο, αλλά και μια πράξη χαράς και προσμονής για τη μεγαλύτερη Ανάσταση που έρχεται – αυτή του Χριστού.
Το σχήμα τους, που θυμίζει το τυλιγμένο σώμα του νεκρού Λαζάρου, διδάσκει τη δύναμη της πίστης, της ζωής μετά τον θάνατο και της θείας επέμβασης. Η ζύμη, που φουσκώνει και “ζωντανεύει”, αποτελεί κι αυτή ένα μικρό θαύμα στα χέρια της νοικοκυράς.
Σύμφωνα με την παράδοση, όποιος δεν φτιάξει λαζαράκια, δεν θα “ζυμώσει” όλο τον χρόνο
Τα κάλαντα του Λαζάρου
Σε πολλές περιοχές, τα παιδιά τραγουδούν κάλαντα του Λαζάρου από πόρτα σε πόρτα κρατώντας καλαθάκια στολισμένα με λουλούδια. Σε αντάλλαγμα, παίρνουν αυγά, λαζαράκια ή κεράσματα – ένα πανέμορφο έθιμο που συνδέει την παράδοση με τη χαρά της παιδικής ηλικίας.
Συνταγή για Παραδοσιακά Λαζαράκια (νηστίσιμα)
Υλικά (για περίπου 15 λαζαράκια):
-
500 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
-
1 φακελάκι ξερή μαγιά (ή 25 γρ. φρέσκια)
-
1/2 φλιτζάνι ζάχαρη
-
1/2 φλιτζάνι χλιαρό νερό
-
1/2 φλιτζάνι χυμός πορτοκάλι
-
1/3 φλιτζανιού ελαιόλαδο
-
1/2 κουταλάκι κανέλα
-
1/4 κουταλάκι γαρίφαλο
-
Ξύσμα από 1 πορτοκάλι
-
Σταφίδες ή γαρίφαλα για τα μάτια
Προαιρετικά:
-
Λίγα καρύδια ή σταφίδες για γέμιση
-
Σουσάμι για πασπάλισμα
Εκτέλεση:
-
Διαλύουμε τη μαγιά στο χλιαρό νερό με λίγη από τη ζάχαρη. Αφήνουμε 10 λεπτά να ενεργοποιηθεί.
-
Σε ένα μεγάλο μπολ ρίχνουμε το αλεύρι, τη ζάχαρη, τα μυρωδικά, το ξύσμα πορτοκαλιού και ανακατεύουμε.
-
Προσθέτουμε το μείγμα της μαγιάς, τον χυμό πορτοκαλιού και το ελαιόλαδο. Ζυμώνουμε μέχρι να έχουμε μια μαλακή, εύπλαστη ζύμη που δεν κολλάει στα χέρια. Αν χρειαστεί, προσθέτουμε λίγο ακόμα αλεύρι.
-
Σκεπάζουμε τη ζύμη και την αφήνουμε να φουσκώσει για περίπου 1 ώρα.
-
Χωρίζουμε τη ζύμη σε μικρά κομμάτια. Πλάθουμε ανθρωπάκια: κορμό, χεράκια (τα σταυρώνουμε στο στήθος) και κεφαλάκι.
-
Τοποθετούμε 2 σταφίδες ή γαρίφαλα για μάτια, και αν θέλουμε κάνουμε και έναν σταυρό στο στήθος με μικρά ρολάκια ζύμης.
-
Τα αφήνουμε για 20-30 λεπτά να φουσκώσουν ξανά.
-
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο, στους 180°C για περίπου 20-25 λεπτά, μέχρι να ροδίσουν ελαφρά.
Tips:
-
Αν θέλεις, μόλις βγουν από τον φούρνο, μπορείς να τα αλείψεις με λίγο μέλι αραιωμένο με νερό για γυαλάδα (αν δεν νηστεύεις αυστηρά).
-
Φυλάσσονται σε αεροστεγές δοχείο για αρκετές ημέρες.
Καλή επιτυχία και Καλή Ανάσταση!