Η Οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια Αιμιλία Αξιωτίδου αναλύει την σημασία της αποδοχής στην ανάπτυξη των παιδιών και επισημαίνει: «Μόνο όταν το παιδί γνωρίζει πως το αγαπούν γι αυτό που είναι μπορεί να έχει υψηλή αυτοεκτίμηση και να αναπτύξει τον αυτοσεβασμό του!» Ιδού οι τρόποι για να το καταφέρετε.
Αποφεύγουμε τις διακρίσεις: Προσπαθούμε να εκφράσουμε εξίσου στα παιδιά μας, αν είναι περισσότερο από ένα, την αγάπη μας και την φροντίδα μας και αποφεύγουμε να γίνει κάποιο το χαϊδεμένο μας.
Δεν συγκρίνουμε: Όταν συγκρίνουμε το παιδί μας με κάποιο από τα αδέρφια του ή με κάποιο άλλο παιδί είναι σαν να του λέμε «για να σ’ αγαπάω και να σε επιδοκιμάζω θα πρέπει να συμμορφωθείς στο πρότυπο του αδερφού σου ή της φίλη σου για να γίνεις σαν κι αυτήν ή να συμπεριφέρεσαι σαν κι αυτούς». Είναι σαν να μας αγαπάνε με όρους. Με τον τρόπο αυτό σχηματίζεται η πεποίθηση πως δεν αξίζουμε να μας αγαπάνε όπως είμαστε.
Επικοινωνία
Η επικοινωνία με το παιδί είναι πολύ σημαντική. Προσπαθούμε να κουβεντιάζουμε μαζί του. Μπορούμε να το βοηθήσουμε να μας μιλήσει και να μας πει εκείνο πού πιστεύει ότι τα καταφέρνει καλύτερα ή για ποιο πράγμα νιώθει περήφανο.
Μπορούμε να το ρωτήσουμε πως νιώθει μία δεδομένη στιγμή. Τι του αρέσει και τι δεν του αρέσει το σώμα του. Μπορούμε να μοιραστούμε κάτι που έκανε το ίδιο και χαρήκαμε με αυτό κι αν θέλει κι εκείνο να μας πει αν κάναμε εμείς κάτι με το οποίο χάρηκε κι εκείνο. Μπορούμε να του μιλάμε για το πως νιώσαμε όταν γεννήθηκε και πώς ήταν ως μωρό.
Εμπιστοσύνη
Είναι πολύ σημαντικό να δείχνουμε εμπιστοσύνη στο παιδί. Όταν οι άλλοι μας εμπιστεύονται τότε είναι εύκολο να πιστέψουμε κι εμείς στον εαυτό μας.
Ωστόσο, η εμπιστοσύνη αυτή θα πρέπει πάντα να κινείται μέσα σε λογικά όρια διότι αν εμπιστευτούμε ένα παιδί για κάτι που πρακτικά δεν μπορεί να κάνει, τότε μπορεί να το κάνουμε να χάσει την πίστη στον εαυτό του.
Αποδοχή
Δείχνουμε αποδοχή στις διαφορετικές ανάγκες και προτιμήσεις των παιδιών μας ακούγοντας τα με ενσυναίσθηση. Το να ακούσουμε αυτά που έχει να μας πει το παιδί, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην αυτοεκτίμηση του. Όταν το αφήνουμε να εκφραστεί ελεύθερα χωρίς να παρεμβάλουμε τις δικές μας κρίσεις, του δείχνουμε πόσο σημαντικά και ενδιαφέροντα είναι αυτά που λέει.
Επιδοκιμασία
Το να επιδοκιμάζουμε τα παιδιά μας για μια καλή πράξη και συμπεριφορά είναι μια σημαντική ικανοποίηση για εκείνα. Η αυτοεκτίμηση του παιδιού θα μεγαλώσει αν δει ότι σέβομαι τα συναισθήματά του, οποιαδήποτε κι αν είναι αυτά. Όταν το παιδί μας λέει πως σιχαίνεται να φάει τομπρόκολο και η μαμά απαντάει «μα δεν πρέπει, σου κάνει καλό!», είναι σαν να ακυρώνει το πώς νιώθει το παιδί.
Αν απαντήσουμε με αυτόν τον τρόπο είναι σαν να υποβιβάζουμε τα συναισθήματά του, σαν να του λέμε πως δεν έχει σωστή κρίση. Θα μπορούσαμε να του πούμε να φάει λίγο μπρόκολο και το υπόλοιπο να το αφήσει αφού δεν του αρέσει.
Δεν κολλάμε χαρακτηρισμούς, δεν ειρωνευόμαστε!
Δεν είναι καλό να κολλάμε αρνητικούς χαρακτηρισμούς στα παιδιά μας, ούτε να τα κοροϊδεύουμε, ούτε να τα ειρωνευόμαστε. Αν πούμε στο παιδί μας: «Τι βρώμικη που είσαι! Σαν γουρουνάκι! Γιατί δεν κάνεις μπάνιο;», χωρίς να το θέλουμε, το ντροπιάζουμε και το υποβιβάζουμε.
Οι προθέσεις των γονιών δεν είναι κακές αλλά ενίοτε πιστεύουν πως κάνοντας το παιδί να νιώσει ντροπή θα το παροτρύνουν να αλλάξει τρόπους. Ένα παιδί, ωστόσο, όταν ντροπιάζεται, δεν αλλάζει αλλά συνήθως χειροτερεύει. Αν πάλι του κολλήσουμε μια ταμπέλα π.χ. «τεμπέλης», θα ταυτιστεί με αυτήν και μεγαλώνοντας θα αρχίσει να συμπεριφέρεται πραγματικά σαν τεμπέλης.
Πώς να μεγαλώσουμε παιδιά που αγαπούν το διάβασμα
Ηθική Στήριξη
Είναι καλό να στηρίζουμε ηθικά το παιδί μας, να μην το αποπαίρνουμε, να το επαινούμε όταν κάνει κάτι καλό, να του εκφράζουμε την εκτίμησή μας και να είμαστε ευγενικοί και καλότροποι μαζί του. Να μην ξεχνάμε πως εμείς οι ίδιοι λειτουργούμε ως πρότυπα για τα παιδιά μας και ότι η συμπεριφορά μας είναι αυτή που μπορεί να τα βοηθήσει αργότερα να συμπεριφέρονται με ανάλογο τρόπο.
Αν τονίζουμε στο παιδί μας ότι δεν κάνει τίποτα σωστά, αν το αποπαίρνουμε συχνά , δύο πράγματα μπορεί να συμβούν: α) Αν το παιδί έχει δυνατό χαρακτήρα θα αντιδράσει και το χάσμα ανάμεσα μας θα αυξηθεί. β) Αν όμως βρίσκεται σε κάποιο κρίσιμο σημείο της ανάπτυξης του, αναπόφευκτα θα μας πιστέψει, κάτι που είναι εντελώς αρνητικό για την αυτοεκτίμηση του.
Κάθε παιδί έχει ένα χάρισμα. Μπορεί να ξυπνάει το πρωί με κέφι όταν όλη η οικογένεια μπορεί να είναι κακόκεφη. Μπορεί να αγαπάει και να φροντίζει το κατοικίδιό του. Μπορεί να είναι ευγενικό και τρυφερό, μπορεί να μαθαίνει γρήγορα, μπορεί να έχει μια πλούσια φαντασία, μπορεί να είναι καλό στα σπορ κ.α.
Η καλότροπη συμπεριφορά στο παιδί μας του δείχνει ότι αξίζει τον κόπο να κάνεις άλλη μια προσπάθεια ακόμη κι αν τα πράγματα δεν είναι όπως θα θέλαμε. Όλοι θέλουμε να μας συμπεριφέρονται με καλοσύνη και σεβασμό.
Αν η συμπεριφορά μας δεν ικανοποιεί τις ανάγκες του τότε το παιδί γίνεται αντιδραστικό και επιθετικό ενώ αν φερθούμε σκληρά και υποτιμητικά σε ένα παιδί ακόμη κι αν ανταποκριθεί σε ό,τι του ζητάμε, δεν το βοηθάμε να αναπτύξει μέσα του συναισθήματα αυτοσεβασμού. Τα παιδιά μπορεί να μην ξέρουν να ανταποδίδουν την ίδια καλοσύνη και τον ίδιο σεβασμό στους γονείς τους.
Ακόμη προσπαθούν να μάθουν πώς να διαχειρίζονται τα συναισθήματά και το σώμα τους. Επομένως θα ήμασταν πολύ απαιτητικοί αν περιμέναμε να συμπεριφέρονται ως ενήλικες. Εμείς όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε πως είμαστε ενήλικες, και πως ο τρόπος που αλληλεπιδρούμε μαζί τους επηρεάζει ασυνείδητα την εικόνα που διαμορφώνουν για τον εαυτό τους, για το ποια είναι και τι αξίζουν…