Τα διανοητικά ισχυρά παιδιά (mentally strong kids) είναι εκείνα που έχουν τα εφόδια να φτάσουν την πλήρη δυναμική τους στη ζωή και να διεκδικήσουν την ευτυχία. Έχουν τη δύναμη να προσπαθήσουν ξανά μετά από κάποια αποτυχία τους και να προχωρήσουν μπροστά παρά τις ανασφάλειές τους. Είναι τα παιδιά που δεν επιτρέπουν στις όποιες φυσιολογικές αμφιβολίες τους να υπονομεύσουν τις αντοχές τους, να τους στερήσουν την ίδια την προσπάθεια.
Όμως, για να μεγαλώσουμε έτσι τα παιδιά μας, θα πρέπει να αφήσουμε στην άκρη κάποιες από τις πιο κοινές μας πρακτικές διαπαιδαγώγησης και να κάνουμε το… extra mile στις σχέσεις μας μαζί τους, σύμφωνα με την Amy Morin, συγγραφέα του βιβλίου “13 things mentally strong parents don’t do”. Ας δούμε τι προτείνει να κάνουμε στη θέση των συνηθισμένων μας πρακτικών!
1. Δεν ενθαρρύνουμε τη θυματοποίηση
Η αποτυχία, η αδικία και η απόρριψη είναι μέρος της ζωής. Δεν μπαίνουμε στον πειρασμό να είμαστε οι… επίτιμοι καλεσμένοι στο πάρτι «θυματοποίησης» των παιδιών μας! Ο οίκτος δεν είναι ένα δημιουργικό συναίσθημα και δεν έχει καθόλου… φαντασία. Μαθαίνουμε στα παιδιά πως όσο δυσμενείς και να είναι οι συνθήκες, πάντα υπάρχει μια θετική πλευρά και πάνω σε αυτή επενδύουμε.
2. Δεν ακούμε τις ενοχές μας
Όλοι οι γονείς το κάνουμε. Οι ενοχές που μας δημιουργεί ο σύγχρονος τρόπος ζωής είναι συχνά ο βασικός μας καθοδηγητής στη σχέση μας με τα παιδιά. Λάθος. Ας δείξουμε στα παιδιά μας ότι παρότι κάποιες φορές νιώθουμε ένοχοι απέναντί τους, δεν θα επιτρέψουμε σ’ αυτή την ενοχή να αλλοιώσει τις σωστές αποφάσεις που είμαστε υποχρεωμένοι να πάρουμε.
Κι έτσι περνάμε ένα μεγάλο μήνυμα: ότι η ενοχή σαν κριτήριο λήψης αποφάσεων δεν είναι αποδεκτή. Την επόμενη φορά που θα μπουν στον πειρασμό να ενδώσουν σ’ έναν φίλο που τους εκβιάζει συναισθηματικά (π.χ: «Δεν είσαι φίλoς μου αν δεν…»), θα το σκεφτούν διπλά πριν υποκύψουν.
3. Δεν κάνουμε τα παιδιά μας «κέντρο του σύμπαντος»
Το ότι είναι οι πρωταγωνιστές στην καρδιές μας δεν σημαίνει ότι πρέπει να νομίζουν ότι όλος ο κόσμος περιστρέφεται γύρω τους. Ένα παιδί που μαθαίνει να ικανοποιεί μόνο τις ανάγκες του θα γίνει ένας εγωκεντρικός ενήλικας και μάλλον δεν θα καταφέρει πολλά με αυτόν τον τρόπο σκέψης.
Ας τους μάθουμε να εστιάζουν σε αυτά που έχουν να προσφέρουν στους άλλους, όχι μόνο σε αυτά που έχουν να αποκομίσουν από εκείνους. Και στην ικανοποίηση που παίρνουν πίσω μέσα από αυτή την προσφορά.
4. Δεν επιτρέπουμε στον φόβο να υπαγορεύει τις επιλογές τους
Το να κρατάμε μια ασπίδα προστασίας πάνω από τα παιδιά μας είναι για εμάς η πιο αυτονόητη αντίδραση. Επιπλέον, προστατεύει κι εμάς από την ανησυχία. Όμως με το να φτάνουμε στο άλλο άκρος, περνάμε τα λάθος μηνύματα. Ας δείξουμε στα παιδιά ότι ο καλύτερος τρόπος να νικήσουμε τους φόβους μας και να πάμε πιο πέρα είναι να τους αντιμετωπίσουμε κατάματα και πως η γενναιότητα σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής επιτυγχάνεται μόνο αν κάνουμε ένα βήμα -έστω μισό- έξω από την comfort zone μας.
5. Δεν δίνουμε στα παιδιά εξουσίες που δεν τους ανήκουν
Εσείς ρωτάτε τα παιδιά σας ποιο φαγητό θα μαγειρέψετε; Για το που θα πάτε διακοπές; Μήπως μόνο βάσει αυτών κάνετε τις επιλογές σας; Σε πολλά σπίτια, τα παιδιά αντιμετωπίζονται σαν ίσοι ενώ σε άλλα σαν «αφεντικά». Μήπως να το ξανασκεφτούμε;
Το να δίνουμε στα παιδιά την εξουσία να κατευθύνουν τις αποφάσεις της οικογένειας, τους επιβαρύνει με ένα φορτίο που αναπτυξιακά δεν είναι σε θέση να αντέξουν. Ας δώσουμε στα παιδιά την ευκαιρία να υπακούσουν σε εντολές, να ακούσουν πράγματα που δεν τους αρέσουν και να κάνουν δουλειές που δεν τους ευχαριστούν. Και φυσικά, ας τους δίνουμε την ελευθερία να παίρνουν αποφάσεις, σεβόμενοι όμως πάντα την ιεραρχία της οικογένειας.
6. Δεν απαιτούμε την τελειότητα
Το να έχουμε προσδοκίες για καλή επίδοση από τα παιδιά μας είναι υγιές. Το να περιμένουμε όμως να αριστεύσουν είναι πιθανό να φέρει μελλοντικά αντίθετα αποτελέσματα. Είναι ώρα να τους μάθουμε ότι η αποτυχία είναι μέρος της ζωής και πως είναι αποδεκτό να μην είναι τέλειοι με ό,τι καταπιάνονται.
Τα παιδιά που προσπαθούν να φτάσουν στην καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους παρά να γίνουν τέλειοι σε ό,τι κάνουν, θα μάθουν να μην εξαρτούν την αυτοεκτίμησή τους από το πόσο μετράνε στα μάτια των άλλων. Κι αυτή είναι μία από τις μεγαλύτερες δεξιότητες ζωής.
7. Δεν τους “χαρίζουμε” ευθύνες
Πόσες φορές δεν έχουμε πάρει μια δουλειά από τα χέρια των παιδιών μας, για να τους χαρίσουμε περισσότερο χρόνο παιχνιδιού και ξεγνοιασιάς; Όμως, τα παιδιά που κάνουν δουλειές ανάλογες με την ηλικία τους, δεν επιβαρύνονται. Αντιθέτως, καλλιεργούν εκείνη τη διανοητική δύναμη που θα τους είναι απαραίτητη για να γίνουν υπεύθυνοι πολίτες.
8. Δεν νιώθουμε “υπεύθυνοι” για τα συναισθήματά τους
Όταν είναι στεναχωρημένα για κάτι, κάνουμε τον γελωτοποιό για να ευθυμήσουν. Όταν είναι θυμωμένα, κάνουμε τα πάντα για να τα ηρεμήσουμε. Σαν να είμαστε οι… θερμοστάτες των συναισθημάτων τους. Τα παιδιά όμως χρειάζεται να αναπτύξουν συναισθηματικές δεξιότητες για να είναι σε θέση να κατανοούν και να ρυθμίζουν μόνα τους τα συναισθήματά τους.
Δουλειά μας είναι να τους μαθαίνουμε από πριν υγιείς τρόπους για να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, έτσι ώστε να μην βασίζονται σε άλλους για να το κάνουν στη θέση τους. Είναι τα δικά τους συναισθήματα.
9. Καλωσορίζουμε τα λάθη
Τους διορθώνουμε τα λάθη στα μαθηματικά, διπλοτσεκάρουμε για να δουν ότι έχουν πάρει το κολατσιό για το σχολείο, τους υπενθυμίζουμε συνεχώς τις υποχρεώσεις τους, νομίζοντας ότι τους κάνουμε χάρη. Έτσι όμως δεν ζουν το μεγάλο μάθημα των φυσικών συνεπειών.
Ας τα κάνουν θάλασσα κάποιες φορές. Κι ας είμαστε δίπλα τους για να τους μάθουμε πώς είναι να επωφελούνται από τα λάθη τους και να τα μετατρέπουν σε γνώση για όλες τις επόμενες φορές.
10. Αποφεύγουμε την τιμωρία
Άλλο πειθαρχία άλλο τιμωρία. Στην τιμωρία κάνουμε τα παιδιά να «υποφέρουν» για το λάθος που έκαναν. Στην πειθαρχία, τους μαθαίνουμε πως να γίνονται καλύτεροι. Το να μεγαλώνουμε ένα παιδί που φοβάται μήπως τιμωρηθεί είναι διαφορετικό από το να μεγαλώνουμε ένα παιδί που θέλει να παίρνει σωστές αποφάσεις.
6 τρόποι για να κρατάτε την ψυχραιμία σας με τα παιδιά