Τα παιδιά έχουν την ικανότητα να απορροφούν περισσότερα απ’ όσα συνειδητοποιούν οι ενήλικοι.
Όχι μόνο προσέχουν τι τους λέμε απευθείας, αλλά και τι συζητάμε γύρω τους, ακόμα και όταν φαίνεται ότι δεν δίνουν προσοχή.
Υπάρχουν, μάλιστα, συγκεκριμένα θέματα που καλό είναι να μην αναφέρονται μπροστά τους, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος να επηρεαστούν αρνητικά. Ειδικοί ψυχολόγοι, μιλώντας στη Huffington Post, επισημαίνουν πέντε θέματα που πρέπει να αποφεύγουμε στις συζητήσεις μας όταν βρίσκονται στον χώρο παιδιά.
1. Σχόλια για το σώμα
Οι παρατηρήσεις των ενηλίκων σχετικά με το σώμα τους ή το σώμα άλλων μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την αυτοεκτίμηση των παιδιών. Όταν τα παιδιά ακούν τους ενηλίκους να μιλούν αρνητικά για το σώμα τους, μαθαίνουν να είναι επικριτικά με τον εαυτό τους. Ακόμη και θετικά σχόλια, όπως επαίνους για το βάρος ή το μέγεθος κάποιου, μπορεί να οδηγήσουν τα παιδιά σε υπερβολική ενασχόληση με την εμφάνισή τους. Το να καλλιεργήσουμε μια υγιή εικόνα σώματος σημαίνει να μην επικεντρωνόμαστε στην εξωτερική εμφάνιση, αλλά στην υγεία και την αυτοαποδοχή.
2. Κριτική για τον άλλο γονέα ή φροντιστή
Οποιαδήποτε αρνητική συζήτηση για τον άλλο γονέα ή φροντιστή μπροστά στα παιδιά είναι επιβλαβής. Τέτοιες συζητήσεις μπορούν να προκαλέσουν στα παιδιά αισθήματα ανασφάλειας, ενοχής και σύγκρουσης, καθώς αισθάνονται ότι πρέπει να πάρουν το μέρος κάποιου.
Επιπλέον, αυτή η συμπεριφορά μπορεί να διαταράξει τη σχέση του παιδιού με τον επικρινόμενο γονέα, δημιουργώντας άγχος και αμφιθυμία απέναντί του. Είναι σημαντικό να προστατεύουμε τα παιδιά από αρνητικές κριτικές, ιδιαίτερα για τα πρόσωπα που αγαπούν.
3. Συγκρίσεις μεταξύ αδελφών
Η σύγκριση μεταξύ αδελφών δημιουργεί μια αίσθηση ανταγωνισμού που συχνά οδηγεί σε συναισθήματα ζήλιας, ανασφάλειας και αντιπαλότητας. Είτε οι συγκρίσεις είναι αρνητικές είτε θετικές, επιδρούν αρνητικά στη σχέση μεταξύ των αδελφών. Ένα σχόλιο, όπως «εσύ είσαι το καλό παιδί που δεν με κουράζει όπως ο αδελφός σου», μπορεί να δημιουργήσει στο παιδί την αίσθηση ότι πρέπει να διατηρήσει τη συγκεκριμένη εικόνα, ακόμα και εις βάρος του αδελφού του. Οι γονείς οφείλουν να αποφεύγουν τέτοιες συγκρίσεις και να προωθούν μια αίσθηση αποδοχής και αγάπης χωρίς όρους και διακρίσεις.
4. Οικονομικά προβλήματα ενηλίκων
Τα παιδιά δεν έχουν την απαραίτητη αντίληψη για να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα των οικονομικών ζητημάτων των ενηλίκων. Όταν ακούνε τους γονείς τους να μιλούν για οικονομικές ανησυχίες και δυσκολίες, συχνά φαντάζονται το χειρότερο, με αποτέλεσμα να νιώθουν άγχος και φόβο. Μπορεί να αρχίσουν να ανησυχούν ότι η οικογένεια θα χάσει το σπίτι της ή ότι δεν θα έχουν φαγητό, ακόμη και αν η κατάσταση δεν είναι τόσο σοβαρή. Για να τα καθησυχάσουμε, μπορούμε να τους εξηγήσουμε την έννοια του προϋπολογισμού ενός νοικοκυριού με απλά λόγια και να τα διαβεβαιώσουμε ότι οι ανάγκες τους μπορούν να καλυφθούν.
5. Σχόλια που εξυμνούν τη χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών
Η αναφορά στη χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών με θετικό τρόπο μπορεί να επηρεάσει την άποψη των παιδιών για αυτές τις ουσίες και να τα ωθήσει να αναπτύξουν μια θετική ή ρομαντική αντίληψη γι’ αυτές.
Τα παιδιά είναι επιρρεπή στο να μιμούνται τις συμπεριφορές των ενηλίκων και αν ακούν συζητήσεις που παρουσιάζουν το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά ως κάτι «ωραίο» ή «διασκεδαστικό», μπορεί να αναπτύξουν περιέργεια ή θετική στάση απέναντι σε αυτές τις ουσίες. Είναι σημαντικό να παρουσιάζουμε τις ουσίες αυτές με υπευθυνότητα και να αποφεύγουμε να τις εξυμνούμε.
Και 5 πράγματα που πραγματικά αξίζει να συζητάμε μαζί τους
Οι συζητήσεις των ενηλίκων μπροστά στα παιδιά πρέπει να γίνονται με προσοχή και επίγνωση της ευαισθησίας των μικρών ακροατών. Η συναισθηματική ασφάλεια και η υγιής ανάπτυξη των παιδιών απαιτούν από τους ενηλίκους να επιλέγουν προσεκτικά τα θέματα που συζητούν.
Και ενώ τα προαναφερόμενα είναι σημαντικό να τα αποφεύγουμε, αυτά που ακολουθούν όχι μόνο είναι ασφαλές να τα συζητάμε μπροστά τους, αλλά επιπλέον η συζήτηση επί αυτών των θεμάτων μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη και την αντίληψη των παιδιών.
1. Υγιείς διαφωνίες
Οι ενήλικοι συχνά προσπαθούν να αποφεύγουν τις διαφωνίες μπροστά στα παιδιά, αλλά μια ήρεμη διαφωνία, με σεβασμό, μπορεί να διδάξει στα παιδιά σημαντικές δεξιότητες επίλυσης συγκρούσεων. Βλέποντας τους γονείς τους να εκφράζουν τις διαφωνίες τους με σεβασμό, τα παιδιά μαθαίνουν ότι οι διαφωνίες είναι φυσικές και μπορούν να επιλύονται χωρίς φωνές και επιθετικότητα. Αυτό τους δείχνει επίσης ότι οι διαφωνίες δεν καταστρέφουν την αγάπη ή την ασφάλεια της σχέσης και τους δίνει ένα θετικό πρότυπο διαχείρισης των συγκρούσεων.
2. Ειλικρινή συναισθήματα
Οι ενήλικοι συχνά αποφεύγουν να εκφράζουν αρνητικά συναισθήματα μπροστά στα παιδιά, φοβούμενοι ότι θα τα επηρεάσουν αρνητικά. Όμως, το να βλέπουν τα παιδιά τους γονείς τους να αναγνωρίζουν και να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους με υγιή τρόπο τα βοηθά να μάθουν να εκφράζουν και να ρυθμίζουν τα δικά τους συναισθήματα. Για παράδειγμα, αν ένας γονέας πει «νιώθω λίγο στενοχωρημένος σήμερα», το παιδί κατανοεί ότι είναι φυσιολογικό να νιώθει διάφορα συναισθήματα και ότι όλα αυτά είναι αποδεκτά και προσωρινά.
3. Λάθη και μαθήματα
Το να παραδέχονται οι ενήλικοι τα λάθη τους μπροστά στα παιδιά αποτελεί ένα σημαντικό μάθημα ζωής. Όταν οι γονείς μιλούν ανοιχτά για τα λάθη τους και πώς τα διαχειρίστηκαν, βοηθούν τα παιδιά να καταλάβουν ότι τα λάθη είναι μέρος της ζωής και μπορούν να οδηγήσουν σε βελτίωση. Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά μαθαίνουν την αξία της ευθύνης και της ανθεκτικότητας και κατανοούν ότι δεν χρειάζεται να είναι τέλεια.
4. Βασικές έννοιες για τα χρήματα
Η συζήτηση για τα χρήματα μπροστά στα παιδιά δεν είναι απαραίτητα ταμπού, αρκεί να γίνεται με τρόπο που δεν τα αγχώνει. Μια κατάλληλη συζήτηση μπορεί να αφορά στη βασική διαχείριση χρημάτων, όπως την έννοια του προϋπολογισμού, της αποταμίευσης και της υπευθυνότητας στα έξοδα. Αυτές οι συζητήσεις βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν μια θετική σχέση με τα χρήματα και να κατανοήσουν τη σημασία του οικονομικού προγραμματισμού. Για παράδειγμα, αντί να αναφέρονται δυσκολίες και ανησυχίες, οι γονείς μπορούν να εξηγήσουν στα παιδιά πώς οργανώνουν τα οικονομικά τους με στόχο τη σταθερότητα, την ασφάλεια και τη σωστή διαχείριση.
5. Συζητήσεις για το φύλο, τη συναίνεση και τις φυσικές αλλαγές
Μία ακόμη σημαντική συζήτηση που οι γονείς μπορούν να κάνουν με τα παιδιά τους είναι γύρω από θέματα που αφορούν στο φύλο, στο σώμα, στη συναίνεση και τις φυσικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά την ανάπτυξη. Αυτές οι συζητήσεις βοηθούν τα παιδιά να κατανοήσουν και να αποδεχτούν το σώμα τους, καθώς και να γνωρίζουν πώς να θέτουν τα προσωπικά τους όρια.
Επιπλέον, τους δίνει τη δυνατότητα να αναπτύξουν υγιείς και ασφαλείς σχέσεις με τους άλλους. Με απλά λόγια, οι γονείς μπορούν να εξηγήσουν βασικά θέματα που αφορούν στην ανάπτυξη και την ασφάλεια του σώματος, όπως το πότε πρέπει να πουν «όχι» ή να ζητούν βοήθεια αν νιώθουν άβολα.